Александар Вучковски - сомелиер: Како македонските вина го освојуваат светот? ↓↓↓
Лондонски „Гардијан“ објавува свдоштва и приказни во прво лице еднина за снимањето и создавањето на добар дел од култните дела од областа на уметноста, музиката, филмот и во обичниот живот. Во овие приказни главните личности од една временска дистанца раскажуваат како биле снимани или направени тие дела, пишува Независен.
Подолу следува сведоштвото како бил сниман легендарниот дистописки филм на Стенли Кјубрик „Пеколниот портокал“ од 1971 година со Малколм Мекдауел во главната улога. Овој филм е своевидна апотеоза за физичкото и институционалното насилство. До ден денешен тој има легии на поддржувачи кои во него гледаат своевиден култ.
Еве што раскажа Малколм Мекдауел за снимањето на филмот.
Стенли Кјубрик ја остави настрана својата адаптација на романот на Ентони Барџис затоа што не можеше да го најде вистинскиот актер кој ќе го игра Алекс, насилниот силеџија. Потоа ја виде „Ако…“ на Линдзи Андерсон, во која играв друга жртва на институционализацијата. Тој се свртел кон својата сопруга и рекол: „Го најдовме нашиот Алекс“.
Поминав девет месеци со Стенли пред да почнеме да снимаме, гледајќи насилни филмови секој ден. Тие беа најстрашните филмови: концентрациони логори, наредени тела. Размислуваше да ги искористи во секвенцата на третмани, каде на Алекс му се дава терапија со аверзија.
Еден ден, го прашав Стенли како ќе изгледаат моите пријатели „другите“. Тој рече: „Што имаш?“ Реков: „Единственото нешто во мојот автомобил е мојата торба за крикет“. Па ги облеков моите бели панталони. Праша што значи заштитникот за препоните, а кога му кажав, тој рече: „Носи го однадвор!“ Тоа стана изглед. Во мојот ум, играјќи го Алекс, секогаш ја имав на ум мислата како Лоренс Оливие го глуми Ричард Трети – а сленгот на Надсат што го зборуваа отпадниците беше многу шекспировски.
„Не знам што сакам“, велеше Стенли, „но знам што не сакам“. Снимањето траеше шест месеци – најбрзо дотогаш за Стенли. Откако буџетот излезе од контрола со „2001: Одисеја во вселената“, тој сакаше да ѝ покаже на индустријата дека може да сними филм со мал буџет. Чинеше 2,2 милиони долари, што е сè уште високо за британски филм. Многу е снимено на локација низ Лондон, вклучително и на имотот Темзмед.
Во сцената каде што ме обработува полицијата, требаше да ме плука службеникот за условна казна, кој го игра Обри Морис. Но кутриот стар Обри остана без плунка и затоа Стивен Беркоф, кој глумеше полицаец, рече: „Не грижи се, имам малку“. Стенли праша: „Можеш ли да му плукнеш на носот?“ Беркоф вели: „Да!“ Направивме толку многу кадри, бидејќи Стенли не прифаќаше ништо помалку од 100%. Сакаше да те дрибла, да биде тотално понижувачки. Секако, бев малку налутен.
За време на нашата подготовка, Стенли ми покажа слика на пациент на операција на око со свртени капаци и ме праша дали би можел да го направаи тоа со мене: „По ѓаволите, не!“, реков. Така, тој донесе лекар да ми ги анестезира очите. Но, повеќето операции на очите се прават со пациентот да лежи на грб, а не да седи и да гледа видеа. Кога го снимавме, римелот постојано ми се лизгаше од очните капаци и ми ја гребеше рожницата. Кога ми помина анестетикот, имав такви болки што ја удирав главата во ѕид. Но, Стенли беше главно загрижен за тоа кога ќе може да го сними својот следен кадар.
Го снимавме крајот, кој се случува во болница, но останавме заглавени на многу важната секвенца со претепувањето на писателот и групното силување на неговата сопруга. Го сменивме мебелот, ја сменивме актерката неколку пати, а потоа по пет дена Стенли ме праша: „Можеш ли да танцуваш?“ Бидејќи ми беше здодевно, скокнав и влегов директно во Singin’ in the Rain и во ритам ја удирав и ја клоцав писателката. Стенли толку силно се смееше што солзи му се слеваа по образите. Возевме директно до неговата куќа, каде што повика некого и ги купи правата за користење на песната.
Во „Пеколниот портокал“ поважно беше психичкото насилство од обичното
Бев исцрпен кога заврши снимањето. Возев до Корнвол и поминав неколку недели патувајќи наоколу и шетајќи. Филмот беше огромен хит. Интелигентните весници пишуваа уводници за тоа, не само рецензии. Тоа беше поголемо од само филм, затоа што сите се приврзаа на прашањето за бандите и насилството во општеството. По една година или нешто повеќе, Стенли и неговото семејство добија писма со смртна закана, а полицијата го советуваше да го повлече филмот – што го направи, но само во Британија. Сите што сакаа да го видат го виделе дотогаш.
Барав 100.000 долари и 2,5% од бокс офисот, што ми беше платено за мојот претходен филм. Стенли ми кажа дека „Ворнер“ одбил 2,5%. Но, кога бев поканет да се сретнам со шефовите на студиото, тие ми рекоа: „Ќе бидеш многу богат млад човек од 2,5% што му дадовме на Стенли за тебе“. Знаев дека никогаш нема да ми плати. Беше ужасен начин да се постапува со мене откако дадов толку многу од себе, но го преболев тоа. Снимањето на овој филм ме стави во филмската историја. Секоја нова генерација повторно го открива – не поради насилството, кое е износена капа во споредба со денес, туку психичкото насилство. Таа дебата, за слободата на избор на човекот, сè уште е актуелна.
