Александар Вучковски - сомелиер: Како македонските вина го освојуваат светот? ↓↓↓
Додека избезуменото и очајно палестинско население во затворениот Појас Газа се обидува да најде засолниште од израелското бомбардирање што следеше по бруталниот напад на Хамас на 7 октомври, многумина се прашуваат зошто соседните земји Египет и Јордан не ги прифаќаат овие бегалци.
Двете земји, кои се граничат со Израел од спротивните страни и ги делат границите со Газа и окупираниот Западен Брег, одговорија со решително одбивање. Јордан веќе има големо палестинско население.
Во средата, египетскиот претседател Абдел Фатах ел Сиси ги даде најтешките забелешки досега. Тој рече дека сегашната војна не е само насочена кон борбата против Хамас, кој владее со Појасот Газа, „туку и обид да се принуди цивилното население да мигрира во Египет“. Тој предупреди дека тоа може да го наруши мирот во регионот, пренесе АП. Ден претходно нешто слично изјави и јорданскиот крал Абдула Втори.
– Нема бегалци во Јордан, нема бегалци во Египет – рече тој.
🚨King Abdullah II of Jordan on Palestinian refugees: “There will be no refugees in Jordan and there will be no refugees in Egypt.”
— Benny Johnson (@bennyjohnson) October 17, 2023
Нивното одбивање е вкоренето во стравот дека Израел сака да присили трајно протерување на Палестинците од нивните земји и да ги поништи нивните барања за државност. Ел Сиси, исто така, рече дека масовниот егзодус би ризикувал да ги доведе милитантите на египетскиот Синајски Полуостров, од каде што би можеле да извршат напади врз Израел, загрозувајќи го 40-годишниот мировен договор меѓу двете земји.
Во војната во 1948 година за создавање на Израел, 700.000 Палестинци беа протерани или избегаа од денешен Израел. Палестинците тој настан го нарекуваат „накба“, што е арапски збор за „катастрофа“. Во Шестдневната војна од 1967 година, кога Израел ги окупираше Западниот Брег и Појасот Газа, уште 300.000 Палестинци избегаа, главно во Јордан.
Сега бегалците и нивните потомци се речиси шест милиони. Повеќето живеат во кампови и заедници на Западниот Брег, Газа, Либан, Сирија и Јордан. Дијаспората се прошири уште повеќе – многу бегалци изградија живот во земјите од Заливот или на Запад.
Кога борбите престанаа во војната во 1948 година, Израел одби да им дозволи на бегалците да се вратат во своите домови. Оттогаш, Израел ги отфрли палестинските барања за враќање на бегалците како дел од мировниот договор, велејќи дека тоа би било закана за земјата со мнозинско еврејско население.
Египет стравува дека историјата ќе се повтори и дека големата палестинска бегалска популација од Газа ќе остане засекогаш. Ова е делумно затоа што не е јасно како ќе заврши тековниот конфликт.
Израел рече дека има намера да го уништи Хамас за крвавиот напад на неговите јужни градови, но не посочи што може да се случи следно или кој ќе ја води Газа. Ова ја поттикна загриженоста дека тие повторно ќе ја окупираат територијата за одреден временски период, поттикнувајќи понатамошни конфликти. Израелската војска соопшти дека на Палестинците кои ја следеле нивната наредба да ја напуштат северна Газа кон јужниот Појас ќе им биде дозволено да се вратат во своите домови на крајот на војната.
Ел Сиси рече дека борбите би можеле да траат со години доколку Израел тврди дека не ги уништил доволно милитантите. Тој предложи Израел да ги смести Палестинците во својата јужна пустина Негев, веднаш до Газа, додека не завршат неговите воени операции.
– Египќаните ќе излезат во милиони ако бидат повикани да го сторат тоа, тие се против какво било раселување на жителите на Газа на Синај – рече тој во средата.
Рикардо Фабијани, директор на проектот за Северна Африка на Меѓународната кризна група, рече дека „нејасноста на Израел во врска со неговите намери во Газа и евакуацијата на населението е само по себе проблематично“.
– Оваа конфузија поттикнува стравови во соседството – рече тој.
Hundreds of Palestinian refugees trapped in Gaza as Rafah border crossing to Egypt ‘remains closed’ #Israel issued an evacuation order for northern #Gaza on Friday. While #Palestine claims Rafah closed last week, #Egypt says it was made inoperable following Israeli air strikes pic.twitter.com/uKxKP8ZjbR
— Viory (@Vioryvideo) October 17, 2023
По разговорите на американскиот претседател Џо Бајден со Ел Сиси во средата вечерта, Египет се согласи повторно да го отвори својот граничен премин со Газа за да дозволи помошта да стигне до Палестинците, соопштија САД.
Бајден им изјави на новинарите дека Сиси се согласил да го отвори преминот Рафа за да дозволи минување на околу 20 камиони со хуманитарна помош. Тие во саботата го минале граничниот премин и се упатиле кон Газа.
Според ОН, Египет, кој и самиот се соочува со растечка економска криза, веќе е дом на околу девет милиони бегалци и мигранти.
Но, арапските земји и многу Палестинци се сомневаат дека Израел може да ја искористи оваа можност да наметне трајни демографски промени за да ги уништи палестинските претензии за државност во Газа, Западниот Брег и Источен Ерусалим, кои Израел ги зазеде во 1967 година.
Ел Сиси во средата предупреди дека целта на егзодусот од Газа е „елиминација на палестинската кауза, најважното нешто во нашиот регион“. Тој рече дека сега нема да има војна ако одамна се создаде демилитаризирана палестинска држава преку преговори.
– Сите историски преседани укажуваат на фактот дека на Палестинците кои беа принудени да ја напуштат палестинската територија не им беше дозволено да се вратат. Египет не сака да биде соучесник во етничкото чистење во Газа – изјави Х.А. Хелјер, соработник на Фондацијата Карнеги.
Стравувањата на арапските земји беа поттикнати само од подемот на десничарските партии под владата на израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху, кои позитивно гледаат на протерувањето на Палестинците. По нападот на Хамас, таа реторика е помалку воздржана, а некои десничарски политичари и медиуми дури бараат армијата да ја срамни Газа и да ги протера нејзините жители. Еден пратеник рече дека Израел треба да спроведе „нова накба“ во Газа.
Египет вели дека масовниот егзодус од Газа ќе го донесе Хамас или други палестински милитанти на неговата територија. Тоа може да биде дестабилизирачко на Синај, каде што војската на Египет со години се бореше против исламските милитанти и во еден момент го обвини Хамас дека ги поддржува.
Египет ја поддржува израелската блокада на Газа откако Хамас дојде на власт во 2007 година, со строги контроли на влезот на материјали и преминувањето на цивилите. Исто така, уништи мрежа од тунели под границата што Хамас и другите Палестинци ги користеа за шверц на стока во Газа.
– Каиро не сака да има нов безбедносен проблем во свои раце во овој проблематичен регион – рече Фабијани.
Ел Сиси предупреди на уште полошо сценарио – пропаѓање на мировниот договор меѓу Израел и Египет од 1979 година. Тој рече дека со присуство на палестински милитанти, Синај ќе стане „база за напади врз Израел“.
– Израел би имал право да се брани и би удрил на египетска територија. Мирот што го постигнавме ќе исчезне од нашите раце, се поради идејата за елиминирање на палестинската кауза – рече тој.
