ГРЧКОТО МНР ЈАСНО ОБЈАВИ: Договорот не признава македонски народ или македонска нација

Во актуелната грчка кампања за толкување на придобивните на Договорот од Преспа, на интернет страницата на грчкото Министерство за надворешни работи се одговара и на неколку најчесто поставени прашања. Едно од тие прашања е: Дали ние ја признаваме „македонската нација“ и „македонскиот јазик“? Одговорот на Грција е – не, пишува порталот МКД.мк.

Еве го во целост одговорот на МНР на Грција на ова прашање:

1) Договорот го дефинира само „државјанството” на граѓаните на соседот, што е правна врска меѓу граѓанинот и државата. Покрај тоа, ПЈРМ формално ѝ потврди Грција преку Меморандумот за разбирање од 16/1/2019, кој е правно обврзувачки за ПЈРМ, дека употребата на терминот „националност” во англиската верзија на Преспанскиот договор се однесува само на „државјанство”. Всушност, и Грција и ПЈРМ во своите официјални преводи на Договорот го припишале англискиот термин „националност” на зборот „државјанство” (т.е. „државјанство”). Покрај тоа, во сите меѓународни текстови (и конвенционални и не-договорни) терминот „националност” означува националност, а не национално потекло.
2) Денес, и повеќе од 25 години, во пасошите на македонските државјани, државјанството е дефинирано со зборот „македонскио” („македонско”). Од 2009 година, дури и за ПЈРМ, важи визната либерализација за Шенген зоната за граѓаните со тие пасоши.
(3) Од стапувањето во сила на Договорот, “/ државјанин на северна Македонија” се додава на сите патни исправи во државјанство, на терминот што веќе е во употреба.
4) Преспанскиот договор не ги споменува и не ги регулира етничките прашања. Покрај тоа, измената на Уставот на БЈРМ вели дека „државјанството не ги специфицира, ниту пак ја утврдува етничката припадност на граѓаните на земјата”. Ова се наведува експлицитно и обврзувачки за БЈРМ во вербална белешка испратена од Скопје.
5) Според ова, Договорот, не го признава „македонскиот народ” или „македонската нација”. Освен тоа, договорот не го негира правото на грчките граѓани да ги нарекуваат граѓаните на нашата соседна земја според условите што ги користат денес (член 7).

Јазик

1) Третата конференција на Обединетите нации за стандардизација на географските називи одржана во 1977 година во Атина го призна „македонскиот” како службен јазик. Сепак, во својот говор во септември 1959 година, министерот за надворешни работи Е. Авероф истакна: “Македонскиот јазик што се зборува во Скопје не се зборува во грчка Македонија и има граматика и синтакса”.

2) Означувањето на македонскиот јазик, со кодот име “МК, МКД”, се користи од 1994 година, без ѕвездички, како што се гледа на официјалната интернет страница на ООН (види страници 1 и 94), и како што е  формално претставено од Меѓународната организација за стандардизација со ISO 639-1 и 639-2:.

3) Договорот експлицитно вели дека службениот јазик на соседот спаѓа во групата словенски јазици,  и „не е поврзан со античката грчка култура” на Македонија и “не е поврзана со […] историјата, култура и наследството на Македонија (член 7 (4)).

4) Исто така, според Договорот, грчките граѓани го задржуваат правото да продолжат да се однесуваат кон горенаведениот јазик под условите што ги користат во моментов (член 7 (5)).

Трговски марки

1) Преспанскиот договор не влијае на валидноста на грчките трговски марки под името Македонија. Особено, одредбите за трговски марки се целосно компатибилни со европското законодавство и со меѓународното право, а особено со Договорот за комерцијална сопственост од Мадрид. Ова значи дека трговските марки регистрирани од грчки компании на национално, европско или меѓународно ниво и кои содржат референци за Македонија се целосно заштитени.

2) Статусот на соседната земја како иден кандидат за членство во ЕУ подразбира обврска да се прилагоди на европското acquis. Производите со ознака за потекло (ЗНП), како и производите за географска ознака (ПГИ) кои се поврзани со Македонија, веќе се идентификувани со постојните прописи на ЕУ и се однесуваат исклучиво на Македонија. Македонското вино, на пример, е вградено во регулативата на ЕУ. По својата природа, географските дефиниции се однесуваат на специфични региони, а не на цели држави. Фактот дека договорот содржи експлицитна референца за работењето на меѓународната група експерти во рамките на ЕУ ги гарантира интересите на претпријатијата на нашата земја како земја-членка.

3) Договорот создава услови за дијалог помеѓу двете деловни заедници на двете земји кои со добра волја ќе најдат излез и решенија за други прашања кои можат да бидат поврзани со брендови и корпоративни логоа во иднина. Во секој случај, она што е загарантирано во европското и националното законодавство е внесено и не се менува.

Кој беше националниот став што беше усвоен од претходните влади? Што добива Грција од Преспанскиот договор? 

1) Нашата соседна земја се вика Северна Македонија и со тоа завршува постојаната динамика на меѓународно признавање на ПЈРМ со нејзиното уставно име (повеќе од 130 земји). Отсега, не само што името на државата престанува да биде „Македонија“, туку и не може да се нарече „македонски“, без упадливата дефиниција „северно“ во сите државни институции, јавни згради, па дури и приватни тела ако се финансираат од државата или ако е утврдено со закон (член 1 (3) (г)

2) Зајакнување на европските перспективи и стабилност во соседната земја и со тоа ограничување на ризикот од влијание на трети страни со туѓи планови на северната граница на Грција.

3) Не само што е запечатено значајно дипломатско поглавје за решавање на другите растечки предизвици со кои се соочува Грција, туку и нејзината улога во регионот е зајакната како европски столб на мирот и безбедноста, а агресивниот национализам на другите сили е ослабен.

4) Улогата на Македонија и Тракија е надградена во регионален економски центар. Грција и БЈРМ, во очекување на номенклатурата, имаат конвенционална рамка на билатерални односи што е сосема несоодветна: конвенционалната рамка на односите меѓу Грција и Југославија во тоа време. Не постојат големи договори, како што се договор за заштита од двојно оданочување и сите други современи економски и патни и железнички договори и спогодби, со што се погодени нашите инвестиции кај соседот, нашиот извоз, патната, железничката и енергетската поврзаност, пристаништето Солун и неговата природна економска околина.

5) Првпат соседната држава признава дека не е поврзана со „античката грчка култура, историја, култура и култ“ на Македонија (член 7 (3), (4)). Понатаму, таа е обврзана (член 8 (2), (3)) да ја деконструира озлогласената програма за вклучување (сè што е „споменато на кој било начин во античката грчка историја и култура што е составен дел на историското или културното наследство на Грција“ во инфраструктура / згради / споменици) и за отстранување на Сонцето од Вергина од сите јавни места и повлекување од каква било јавна употреба. Овој процес веќе почна, со веќе преименуваниот аеродром кај соседот, како и со автопатот до Скопје.

Се забележува дека, се разбира, никогаш не паднало збор да се ограничи употребата на терминот Македонија во Грција, која целосно го задржува (на пример, аеродромот Македонија).

(6) ПЈРМ ги менува агресивните определби на сите државни институции и јавни институции / организации, како и на приватните институции/организации што се субвенционирани од државата или конституирани со закон со цел да одговараат на сложеното име Македонија и повеќе не со „македонски“.

7) Соседната земја е обврзана со Договорот (членови 4, 6) и со амандмани на нејзиниот Устав (членови 3 и 49) да ја отстрани секоја форма на ревизионизам и неодговорност (од јавни или приватни тела), почитувајќи го суверенитетот, територијалниот интегритет и политичката независност на Грција и принципот на немешање во нашите внатрешни работи.

8) Исто така е предвидено формирање заедничка интердисциплинарна комисија на експерти за историски, археолошки и едукативни прашања, која ќе ги испита и учебниците, со цел да се елиминираат, како што е конкретно наведено, ирелевантните референци (на пр. мапи на „Голема Македонија“), кои ние со години неуспешно се обидувавме да ги елиминираме.

9) Ја елиминира секоја, дури и индиректна можност да се полагаат „права“ на некое наводно малцинство во нашата земја. Нашата соседна земја се согласува дека „ништо во Уставот како што е денес или ќе биде изменето во иднина“ нема да претставува основа за интервенција во внатрешните работи на Грција „вклучувајќи заштита на статусот и правата на лицата што не се граѓани“ Член 4 (3)). Нејзиниот Устав се менува на начин што обезбедува поддршка само на нејзините граѓани и на нејзината дијаспора (а не на „македонскиот народ во соседните земји“, како што стои денес).

Извор: МКД.мк