Брисел со проценка на влијанието на Brexit врз европската економија

Европската економија стабилно расте со целосно пристојни за индустриски развиени држави темпо, ниту една од 28-те земји на Европската унија не е во рецесија. На крајот на третиот квартал на 2016 година вкупната БДП во Унијата е зголемен во споредба со истиот период минатата година за 1,8%, а во еврозоната – со 1,6%. Тоа е подобро отколку во САД, каде аналогниот индикатор достигна 1,5%.

На првите три месеци по британскиот референдум 

Такви се прелиминарните податоци за периодот од јули до септември, кои беа објавени од европското статистичко завод Еуростат. Останатото е заклучок дека одлуката на Британците да ја напуштат Унијата засега не се одразува негативно на нашата економија.

Референдумот за Брекзит се одржа на 23 јуни, на самиот крај на вториот квартал, и во следните три месеци можеше да се одрази на економската активност на континентот. Но тоа на прв поглед не се случи.Според објавените податоци, во самата Британија на годишна база БДП се зголеми: од 2,1% во вториот квартал 2,3% во третиот. Тоа побрзо се објаснува со фактот дека негативните ефекти од Брекзит уште не се случиле, бидејќи Лондон дури не поднел барање за излез од ЕУ, а девалвацијата на фунти, која се случи по гласањето,  е поради зголемување на конкурентноста на британските стока.

Лидери по раст меѓу земјите од ЕУ повторно се земјите од Источна Европа. Успесите на овој регион и добрите податоци од Велика Британија се објаснуваат со фактот дека темпото на економски развој во Унијата се повисоки отколку во еврозоната. Треба да се истакне дека во извештајот на Еуростат не влегле најновите податоци од Ирска и Луксембург, кои се објавуваат подоцна, потсетува “Дојче веле”. Во вториот квартал економскиот раст во овие две земји од еврозоната надмина 4%.

Проблемот земји од еврозоната излегуваат или излегле од кризата 

Меѓу големите држави од еврозоната продолжува да води Шпанија. Нејзината економија порасна за 3,2%. Во првите две квартала овој показател изнесуваше 3,4%. Тука не станува збор за забавување на растот, туку за неговата постепена нормализација по бурниот пораст што уследи по излегувањето од долгата криза.

Меѓу другите поранешни кризни земји од еврозоната посебно треба да се спомене Кипар. Неговата економија расте со брзина од 2,8%. Помалку динамично се развива Португалија, но и тука  движења се забрзаа до 1,6%. И дури Грција по неколку години на депресија постигна раст од 1,5% во третиот квартал. Како резултат на тоа се појави шанса дека грчката економија, која се собира во првите два квартали, на крајот на 2016 година сепак ќе излезе  психолошки  со многу важен плус.

Стабилизиран се ситуацијата и во балтичките земји и Финска. Овие земји со голем удел на земјоделството во најголема мера настрадаа од ембаргото врз храната кои беше наметнато од соседна Русија. Таму се набљудуваше рецесија, но сега регионот се адаптира на новите услови. Во Литванија БДП порасна на годишна основа за 1,6%, во Финска – со 1,4%, во Естонија – со 1,3%, во Латвија – 0,7%.

Споредбата со претходниот квартал дава појасна слика 

Што се однесува на трите најголеми економии во еврозоната, тогаш темпото на нивниот раст достигна 1,7% во Германија, 1,1% во Франција и 0,9% во Италија. Но, ако се споредува со третиот квартал од 2015 година, односно на годишна основа.

Европејците преферираат пресметките за квартал, овозможуваат оперативно да се фиксираат краткорочните промени во економската конјуктура. Анализата на овие бројки покажува дека повидливо е Брекзит и останатите неповолни трендови сепак го  покажаа своето влијание на деловната активност во Европа.

Најмногу  тоа се гледа од показателите на најголемата економија во ЕУ и еврозоната – германската. Во првото тримесечје таа е зголемена за 0,7%, а потоа со 0,4%, а во третото само со 0,2%.Одложувањето е очигледно и падот на стапката на раст на половина во периодот од јули до септември се поврзува токму со перспективата од излегувањето на Велика Британија.

По САД и Франција таа е трета по важност  на извозниот пазар за германските компании. Во третото тримесечје поради слабата фунта германските компании се соочуваат со намалено пребарување на Островот, а други поради Нејасната перспективи се воздржани од инвестиции. Сето ова помага за забавување на економскиот раст на квартална основа.

При тоа не само во Германија. Ако ги погледнеме измените за квартал, тогаш стапката на раст на БДП се намалила од јули до септември во повеќето земји од ЕУ – почнувајќи од Романија, Унгарија и Литванија, каде краткорочното одложување е видливо со голо око, и завршувајќи со Кипар и Латвија, каде е минимално, но е факт. 

Затоа треба да бидеме подготвени дека во следните месеци голем број на причини, меѓу кои и Брекзит, економската динамика во ЕУ и еврозоната ќе се намали. Ова ќе биде видливо и на квартална, а потоа и на годишна основа.