Александар Вучковски - сомелиер: Како македонските вина го освојуваат светот? ↓↓↓
Нездравите навики се длабоко вкоренети во нашите секојдневни рутини…
Поточно, нездравите навики ни се вовлекоа под кожата толку незабележливо што веќе не успеваме да го најдеме совршениот баланс помеѓу физичката и менталната благосостојба. Сè почеста појава е луѓето кои се задоволни со својот физички изглед да изгледаат незаинтересирани и депресивни за сите други аспекти, и обратно – оние кои на прв поглед ни изгледаат нездраво, понекогаш зрачат со многу повеќе позитивна енергија. Што е финтата?
За да дојдеме до суштината на работата, денес со вас ќе истражиме неколку лоши навики кои можат негативно да влијаат на здравјето на вашиот мозок. Исто така, ќе ви понудиме совети кои ќе ви помогнат да го зачувате вашето ментално, емоционално и физичко здравје.
Уште на почетокот сакаме да знаете: не сте сами и имате голем потенцијал за позитивни промени на дофат! Со усвојување и негување поздрави навики кои го негуваат вашиот ум, можете активно да го заштитите вашиот мозок и да живеете многу подобар и поквалитетен живот.
Лоша исхрана
Кога станува збор за исхраната, старата изрека „ти си тоа што го јадеш“ е особено точно за нашиот мозок. Сè поголем број научни докази откриваат дека здравата храна е суштинска компонента на менталното здравје, па затоа можеби е мудро да избегнувате продавници за брза храна што е можно почесто. Мозокот, со својата сложена мрежа на неврони, бара постојано снабдување со основни хранливи материи за оптимално да функционира. За жал, високо преработената храна во нашата модерна исхрана придонесе за значително опаѓање на квалитетот на нашиот нутритивен внес. Прекумерната потрошувачка на рафинирани шеќери, нездрави масти и преработена храна може да придонесе за воспаление и оксидативен стрес, оштетувајќи го мозокот. Клучно е да се нагласи дека штетните ефекти од лошата исхрана врз здравјето на мозокот не се неповратни. Со правење свесни диететски избори кои даваат приоритет на здрава храна богата со хранливи материи, како што се овошје и зеленчук, интегрални житарки, посни протеини и здрави масти, можеме да му обезбедиме на нашиот мозок потребната храна за да напредува. Усвојувањето на здрава исхрана за мозокот не само што ги поддржува когнитивните функции и подоброто расположение, туку и промовира општа благосостојба и виталност, нагласувајќи ја сложената врска помеѓу она што го јадеме и здравјето на нашиот највитален орган.
Недостаток на редовно вежбање
Додека физичките вежби се познати по своите придобивки за кардиоваскуларното здравје и физичката кондиција, нивното влијание врз здравјето на мозокот не треба да се занемари. Сè поголем број докази сугерираат дека недостатокот на вежбање може да има длабоки и штетни ефекти врз структурата и функцијата на мозокот. Вклучувањето во редовна физичка активност промовира зголемен проток на крв и испорака на кислород до мозокот, стимулирајќи го растот на нови крвни садови и подобрување на поврзаноста помеѓу невроните. Оваа невроваскуларна спојка го промовира производството на есенцијални невротрофични фактори, како што е невротрофичниот фактор добиен од мозокот, кој игра клучна улога во невропластичноста или способноста на мозокот да се прилагоди, реорганизира и формира нови врски. Спротивно на тоа, физичката неактивност придонесува за намалување на волуменот на мозокот, особено во клучните региони одговорни за меморијата, учењето и извршните функции. Освен што влијае на структурата на мозокот, недостатокот на вежбање влијае и на рамнотежата на невротрансмитерите и регулацијата на расположението. Редовната физичка активност го стимулира ослободувањето на ендорфин, допамин и серотонин – хемиски трансмитери одговорни за чувството на задоволство, мотивација и благосостојба.
Седечки животен стил
Седечки начин на живот, кој се карактеризира со продолжени периоди на седење или минимална физичка активност, претставува значителна закана за здравјето на мозокот. Штетните ефекти на седентарен начин на живот врз мозокот се далекусежни и можат да имаат длабоки последици за когнитивната функција и општата благосостојба. Седечки начин на живот е поврзан со намалување на волуменот на мозокот, особено во регионите клучни за меморијата и учењето. Понискиот волумен на мозокот во овие области може да придонесе за когнитивно оштетување и да ја зголеми ранливоста на невродегенеративни болести. Згора на тоа, постојаното седење може да доведе до намалени когнитивни перформанси, вклучувајќи потешкотии со меморијата, решавањето проблеми и донесувањето одлуки. Седечки начин на живот, исто така, ги зголемува чувствата на депресија и анксиозност, бидејќи без редовно вежбање, мозокот може да го почувствува недостатокот на овие супстанции што го регулираат расположението.
Недоволен сон и одмор
Лошиот сон има значително негативно влијание врз здравјето на мозокот. Недоволните или неквалитетните навики за спиење имаат длабоки последици за различни аспекти на функцијата на мозокот. Когнитивните оштетувања се вообичаен резултат и влијаат на вниманието, концентрацијата, меморијата и способноста за донесување одлуки. Несоодветниот сон ја попречува способноста на мозокот да ги консолидира и обработува информациите, што доведува до намалена продуктивност, тешкотии во учењето и севкупен когнитивен пад. Засегната е и емоционалната благосостојба, за недостатокот на сон која ја нарушува емоционалната регулација, зголемувајќи ја чувствителноста на промени во расположението, раздразливоста и емоционалната реактивност. Покрај тоа, лишувањето од сон може да доведе до структурни и функционални промени во мозокот, како што е намален волумен на сивата материја во регионите одговорни за когнитивната обработка и емоционалната регулација. Ако имате проблеми со заспивањето, давање приоритет на здравата хигиена на спиење, вклучително и одржување редовен распоред за спиење, спиење порано, создавање средина погодна за спиење, управување со стресот и избегнување стимуланси пред спиење може да биде клучно за да ви помогне да заспиете и да постигнете подобри резултати.
Хроничен стрес
Хроничниот стрес може да доведе до низа физички и ментални здравствени проблеми, вклучувајќи анксиозност, депресија и срцеви заболувања. Продолжениот стрес исто така може да го оштети мозокот и да придонесе за опаѓање на когнитивните способности и деменција. Стресот, неизбежен дел од модерниот живот, има далекусежни последици надвор од неговите непосредни ефекти врз нашата емоционална благосостојба. Утврдено е дека хроничниот, неконтролиран стрес длабоко влијае на структурата и функцијата на мозокот, што потенцијално доведува до долгорочно оштетување на нашите когнитивни способности и целокупното здравје на мозокот. Кога доживуваме стрес, телото ослободува наплив на хормони на стрес, вклучително и кортизол, кои се дизајнирани да не подготват за одговорот „бори или бегај“. Иако оваа акутна реакција на стрес е природен и неопходен механизам за преживување, продолжената изложеност на стрес хормони може да направи хаос на мозокот. Едно од клучните области погодени од хроничен стрес е хипокампусот, витален регион вклучен во формирањето на меморијата и емоционалната регулација. Долготрајната изложеност на хормони на стрес може да го наруши растот на новите неврони во хипокампусот, што доведува до опаѓање на меморијата и способноста за учење.
